İşçinin fazla mesai ücreti

İşçinin fazla mesai ücretinin ödenmemesinin sonuçları işveren tarafından işçinin fazla çalışması karşılığı fazla çalışma ücreti ödenmelidir. İşveren, işçiyi yasal çalışma saatleri içerisinde çalıştırmış ise bu durumda maaş hak edişi olarak işçiye bir ödeme yapar. Fakat birtakım durumlar nedeniyle yani zaruri bir durum neticesinde işçinin haftalık çalışma süresi dışında fazladan çalışma gibi bir durumu söz konusu olmuş ise bu durumda mutlaka işçiye bir ek mesai ödeneği sunulması gerekli olacaktır. İşçinin iş sözleşmesi ile fazla çalışma bedellerinin ücretin içine dahil olduğu şeklinde bir iş akdi varsa bu durumda işçinin ücretinin asgari ücrettin çok üstünde olması gerekmektedir aksi takdirde bu hüküm dikkate alınmadan işçinin açacağı fazla mesai davasında fazla mesai ücretleri hesaplanacaktır. Örneğin işçinin iş sözleşmesinde fazla çalışma yapmayı kabul etmiş ve fazla mesai ücretlerinin ücretin içine dahil olduğu maddesi eklenmiş ise ve işçi asgari ücret veya bunun çok az üstü tutarda ücret alıyorsa bu durumda işçinin fazla mesai ücretlerinin ücrete dahil olduğu şeklindeki sözleşme hükmünün geçerli olmayacağını düşünmekteyiz.  

 Bir işçinin haftalık çalışma süresi 45 saat ile sınırlıdır. Elbette ki bu bağlamda bazı çalışma şartlarına bağlı olarak da daha az süre çalışma saati uygulanan işlerde mevcuttur. Mesela bu konu ile ilgili olarak maden işçilerinin ya da kanalizasyon çalışanlarının ve tünel inşaatı gibi yer altında çalışan işçilerin çalışma şartlarının farklı olduğunu göz önünde bulundurarak haftalık 45 saatlik sisteme tabii tutmuyoruz. Bu noktada kastetmiş olduğumuz çalışma sistemi normal bir işçinin çalışma saatleri olarak belirtilmiştir. Normal bir işçinin çalışma süresi de haftada 45 saat olarak iş kanunları kapsamında belirtilmiş durumdadır.

 Haftada 45 saatlik çalışma zorunluluğu olan tam zamanlı çalışan bir işçi, eğer ki haftada 45 Saatin üzerinde çalışıyorsa fazla mesai ücreti ödenmesi gerekmektedir. Ödenmesi gereken fazla mesai ücreti Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir. Burada belirtilmesi gereken en önemli detaylardan biri de işverenin işçiye bu fazla mesai ücretini iki türlü ödeme şekli mevcuttur. İşçinin talebi üzerine Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.                  Mesela bir işçi bir hafta içerisinde 45 saat üzerinde çalışmış ise talebi üzerine ya maaşına fazla olarak çalışmış olduğu fazladan sürenin %50 şeklinde bir hesaplamasını yaparak ödeme yapılacaktır. Ya da haftada 45 saatlik çalışmış olan bir işçinin fazla mesai ücreti yerine fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir                

Peki ya bunlardan hiçbiri olmuyorsa yani bir işçi 45 saatin üzerinde bir haftalık performans sergilemiş ancak ödemesini ne ücret olarak ne de tatil günü olarak alamamışsa neler olur? İşçinin bu durumda hakları neler olacaktır? Ek mesai ücreti nasıl alınır? Ek mesai ücreti verilmezse ne olur? Bir işçi haftada en fazla ne kadar çalıştırılabilir ya da fazla mesai ücreti neye göre verilir?

 Bu makalemizde sizlere fazla çalışma ücreti özenmediği zaman ne gibi sahip olduğunuz konusunda detaylı bir bilgi vereceğiz. Eğer ki bu tip bir durum ile karşı karşıya kalmışsanız bu yazıyı sizlere son derece faydalı olacaktır.

Bursa işçi avukatı Gizem Ramazanoğlu

 Fazla Çalışma Ücreti

 Fazla çalışma ücreti     kanunda Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırk beş saati aşan çalışmalardır şeklinde tanımlanmıştır.işçiye haftalık 45 saati aşan çalışmalarının ücreti ödenmelidir.  İşçinin fazla mesai ücretinin ödenmemesi halinde işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkı vardır. Ayrıca işte çalışmaya devam ederken işçi fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi nedeni ile dava açabilmektedir. Ancak bu konuda bir işçinin kanuni haklara sahip olduğunu bilmesi ve hak etmiş olduğu fazla çalışma ücretini işverenden bir takım kanunu yöntemlerle alınması gerektiğini bilmesi gerekir.

  •  Fazla çalışma ücreti bir işçi için 45 saatlik normal bir çalışma süresinden fazla yapılan bir çalışmanın bedeli olarak görülür. Bu sebepten dolayı kanuni olarak işveren tarafından ödenmesi gereken bir tutar söz konusu olacaktır.
  •  Fazla çalışmam kurallarına bağlı olarak kanunlara göre bir işçinin kendi onayı olmadan fazla çalışma süresi gibi bir durum belirlenemez. Fazla mesai gibi bir durum olacağı iş sözleşmesinde önceden belirtilmek ve işçinin onayı alınmak durumundadır.
  •  Bu noktada fazla çalışma ücreti neye göre hesaplanır? Gibi bir soru da akıllara gelecek olan sorular arasında yer almaktadır. İşçinin Haftalık olarak belirlenmiş olan 45 saati aşkın olan çalışmalarından fazla olan süre saat başı ücret olarak %50 fazlası şeklinde hesaplanır.

 Ancak iş yerinde denkleştirme de yapılabilir. Yani denkleştirme yapılması demek fazla çalışma süresinden %50 fazla olarak bir tatil günü ya da izinli saat olarak fazladan, 45 Saatin üzerinde çalışılan saatin alacaklı saat olarak sayılmasıdır. Bu duruma denkleştirme denir. Denkleştirmenin söz konusu olduğu iş yerlerinde fazla mesai gibi bir durum da söz konusu değildir.

 Fazla Mesai Ücreti Ödenmezse Ne Olur?

 Fazla mesai ücreti ödenmezse ne olur? Sorusu hem işçinin hem de işverenin merak ettiği bir konu olarak karşımıza çıkar. Fazla mesai ücrete ödenmediği takdirde işçinin iş sözleşmesini feshetme gibi bir hakkı kanunen olacaktır. . Bu sebepten dolayı genel olarak iş sözleşmelerinde böyle bir kurala da yer verilmesi ve işçinin onayı alınması son derece büyük bir önem taşır. Bu durumun hem işçinin hem de işverenin haklarını koruyan bir durum olarak yasalarda yer almış olduğu düşünülebilir.

 Fazla mesai ödemesi yapılmayan bir işçi bu durumda sözleşmesini feshettikten sonra en az bir yıllık çalışan olmak şartı ile kıdem tazminatı da talep edebilir. Böylece işverenden kıdem tazminatına da hak kazanmaktadır. Ancak bununla birlikte aynı zamanda söz konusu durumun yaşayan bir işçi, kıdem tazminatı almaya hak kazanmış olsa da işten haklı nedenle ayrılsa da iş akdini kendi sonlandırdığı için ihbar tazminatı alamaz.

 Fazla mesai ücrete ödenmemiş olan ve bu sebepten dolayı iş sözleşmesine feshetmiş olan bir işçi kıdem tazminatına hak kazanabilmekle beraber ödenmeyen fazla mesai ücreti için fazla mesai davası açabilmektedir. İşçinin çalışma süresi boyunca yaptığı fazla çalışmaları iş yeri kayıtları, mesajlar, e e-postalar, tanıklar ve diğer deliller ile ispatlayabilir. Fazla mesai ücretinin ödendiğini ispat yükü ise işverene aittir.

 Bir işçi fazla çalışma ücreti ödenmediği takdirde açmış olduğu dava için ilk olarak iş mahkemelerine başvuru yapmak durumunda kalır. Fazla mesai davasında iş yeri kayıtları, tanıklar, işçinin fazla mesai yaptığını ispatlayacak her türlü delil ile fazla çalışma ispatlanabilmektedir.

Benzer Yazılar

$ s Yorumlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir